بحر الفقاهه

کنکاشی در فقه اسلامی review on Jurisprudence

بحر الفقاهه

کنکاشی در فقه اسلامی review on Jurisprudence

تضعیفات علامه مجلسی و علامه حلی ره

تضعیفات علامه مجلسی بدرد ما نمیخورد زیرا ایشان به افراد مجهول هم اطلاق ضعیف میکند. در حالی که مجهول بودن شخص به معنای عدم العلم است . بنابراین هرگز تضعیف ایشان با توثیقات تعارض نمیکند زیرا از قبیل تعارض علم و عدم علم است که عدم علم اعتبار ندارد. مثلا اگر زید گفت جاء زید و عمر گفت لا ادری زید جاء او لا  در این مورد قول عمر معارض با زید نیست. 


تضعیفات علامه حلی هم محل نظر است زیرا ایشان عامی بودن را فسق میداند در حالی که ما قول عامی ثقه را حجت میدانیم. 

فایده ای از درس استاد شب زنده دار

تفاوت علم رجال و درایه و تراجم

علم درایه :

در اصطلاح، درایه علمی است که از سند حدیث و متن آن و چگونگی فراگرفتن و اداب نقل حدیث گفتوگو میکند.

منظور از بررسی سند هم بررسی به صورت  کلی هست نه تک تک افراد موجود در سند.

شهید ثانی علم درایه را چنین معنا کرده :

العلم الذی یبحث فیه عن متن الحدیث و سنده و طرقه من صحیحها و سقیمها و علیلها و ما یحتاج الیه لیعرف المقبول منه من المردود.

ایت الله سبحانی نیز انرا به این نحو معنی کرده : العلم الباحث عن الحالات العارضة علی الحدیث من جانب السند او المتن.

مثلا اینکه حدیث صحیح است یا موثق است و یا ضعیف

و یا مثل اینکه حدیث نص هست و یا ظاهر است و یا مضطرب است و یا مجمل است و ... مربوط به علم درایه است.

بنابراین موضوع علم درایه ، " حدیث " است .


علم رجال :

 

ادامه مطلب ...

معنای شیعه و حل شبهه

شیعه در اصطلاح دارای معانی مختلفی است و بسیاری از محققین به این نکته در اثار خود توجه نکرده اند و لذا دچار شبهه شده اند. 

از مهمترین معانی شیعه میتوان به موارد زیر اشاره کرد : 

1 . شیعه به معنای کسی که خلیفه بلافصل بعد از پیامبر صلی الله علیه و اله را بالنص ، حضرت علی علیه السلام میداند. 

2  .  شیعه به معنای دوستدار و محبّ حضرت علی (علیه السلام).
3 . شیعه یعنی کسی که حضرت علی (علیه السلام) را از عثمان برتر می داند و در مقابل شیعه علی (علیه السلام) شیعه عثمان قرار دارد.
4 . شیعه کسی است که حضرت علی (علیه السلام) را از عثمان و دو خلیفه نخستین و همه صحابه برتر می داند.


به عنوان مثال اگر در تاریخ میخوانیم که شافعی (امام شافعیه از فرق اهل سنت)  و یا " ابن عبد ربّه اندلسی " (متوفای 328 ق) صاحب کتاب عقد الفرید متهم به شیعی گری بوده معنایش این نیست که انها علی علیه السلام را خلیفه بلافصل پیامبر صلی الله علیه و اله میدانسته اند ،  بلکه به معنای این است که انها دوستدار و محب علی علیه السلام بوده اند و یا او را از سایر خلفا برتر میدانسته اند و الا مسلم است که انها سنی مذهب بوده و به خلافت اولی و دومی و سمی هم معتقد بوده اند. 

و یا اگر میخوانیم که شیعیان کوفه به امام حسین علیه السلام نامه نوشتند مراد شیعه به معنای اول نیست. 


به کتاب رسول جعفریان : تاریخ تشیع در ایران ، مراجعه شود. 

وثاقت مسعدة بن صدقه و شبهات موضوعیه

 مسعدة بن صدقه از راویان کثیر الروایه است. بعضا روایات او نیز از روایات مهم است.  اما  توثیق او محل بحث است. در بحث اینکه در شبهات موضوعیه نیاز به بینه داریم یا خیر ،‌ مدرک روایت اوست که اگر کسی  در توثیق او شبهه نکند میتواند بگوید که در شبهه موضوعیه نیاز به بینه داریم.

تهذیب الأحکام؛ ج‌7، ص: 226

. عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ هَارُونَ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ مَسْعَدَةَ بْنِ صَدَقَةَ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ  سَمِعْتُهُ یَقُولُ کُلُّ شَیْ‌ءٍ هُوَ لَکَ حَلَالٌ حَتَّى تَعْلَمَ أَنَّهُ حَرَامٌ بِعَیْنِهِ فَتَدَعَهُ مِنْ قِبَلِ نَفْسِکَ وَ ذَلِکَ مِثْلُ الثَّوْبِ یَکُونُ عَلَیْکَ قَدِ اشْتَرَیْتَهُ وَ هُوَ سَرِقَةٌ أَوِ الْمَمْلُوکِ عِنْدَکَ وَ لَعَلَّهُ حُرٌّ قَدْ بَاعَ نَفْسَهُ أَوْ خُدِعَ فَبِیعَ أَوْ قُهِرَ أَوِ امْرَأَةٍ تَحْتَکَ وَ هِیَ أُخْتُکَ أَوْ رَضِیعَتُکَ وَ الْأَشْیَاءُ کُلُّهَا عَلَى هَذَا حَتَّى یَسْتَبِینَ لَکَ غَیْرُ ذَلِکَ أَوْ تَقُومَ بِهِ الْبَیِّنَةُ

بررسی تطبیقی نظر آیت الله خویی و محدث نوری در دلالت وکالت از امام علیه السلام بر وثاقت

بررسی تطبیقی نظر آیت الله خویی و محدث نوری در دلالت وکالت از امام علیه السلام بر وثاقت

تبیین مساله

گفته شده که وکالت امام معصوم ‌علیه السّلام‌ دلیل بر وثاقت است؛ زیرا امام ‌ علیه السّلام‌، کسی را وکیل خود معرفی می‎کند که موثّق، بلکه عادل باشد. طرفداران این رأی به روایتی به این مضمون نیز تمسک کرده‎‎اند:   ادامه مطلب ...

نمونه سوال دروس تمهیدیه فی القواعد الرجالیه . از توثیقات عام تا اخر کتاب

بسم الله الرحمن الرحیم

و صلی الله علی محمد و اله الطاهرین و اللعن علی اعدائهم

نمونه سوالات کتاب دروس تمهیدیه فی القواعد الرجالیه . از توثیقات عام تا اخر کتاب

1 . هر یک از این کتب به چه غرضی تالیف شده اند ؟

فهرست شیخ طوسی

رجال شیخ طوسی

رجال نجاشی

رجال کشی

کتاب من لا یحضره الفقیه :(ص 262 بحث النقطة الثانیه)

  ادامه مطلب ...

نمونه سوال دروس تمهیدیه فی القواعد الرجالیه .توثیقات خاص تا اقسام حدیث 2

بسم الله الرحمن الرحیم

و به نستعین و صلی الله علی محمد و آله الطاهرین و اللعن علی اعدائهم

صحیحه حماد بن عثمان عن الصادق علیه السلام : إِذَا أَرَادَ اللَّهُ بِعَبْدٍ خَیْراً فَقَّهَهُ فِی الدِّینِ

هر گاه خداوند خیر بنده ای را اراده کند او را فقیه در دین میکند.

 

سوالات میان ترم درس کلیات علم رجال:

 

1 – در چه صورتی " نص احد المعصومین " دلالت بر وثاقت راوی میکند ؟ ص 110

2 – برخی گفته اند توثیقات متقدمین احتمال دارد که از روی حدس باشد و نه حس و در نتیجه حجت نیست. جواب شما به این مطلب چیست ؟ ص 112

  ادامه مطلب ...

نمونه سوال دروس تمهیدیه فی القواعد الرجالیه .توثیقات خاص تا اقسام حدیث

بسم الله الرحمن الرحیم و به نستعین

و اللعن علی اعدائهم

سوالات جبرانی میان ترم درس رجال

 

1 در چه صورت  " نص احد المعصومین " افاده توثیق میکند ؟ص110

2 خبر ثقه در صورتی حجت است که ان خبر حسی باشد ، حال ممکن است بگوییم چه بسا توثیقات رجالیون متقدم از روی حس نبوده بلکه حدسی بوده لذا اعتبار ندارد. این اشکال را چگونه جواب میدهید؟ ص 112

  ادامه مطلب ...