نمونه سوالات حلقه ثانیه از بحث الدلیل العقلی

سوالات حلقه ثانیه ( اصول فقه شهید صدر ره ) از بحث الدلیل العقلی :

سوال تا آخر بحث متی یجوز التعجیز و ابتدای بحث اخذ علم به حکم در موضوع حکم

1 – فرق مستقلات عقلیه و غیر عقلیه چیست ؟

2 – فرق قضایای عقلیه ترکیبیه  و تحلیلیه چیست ؟

3 – ایا تکلیف به غیر مقدور طبق نظر شهید صدر صحیح است یا خیر ؟

4 – ایا در بحث اشتراط تکلیف به غیر مقدور بین احکام الزامی و غیر الزامی تفاوتی هست ؟

سوالات کلاسی حلقه ثانیه

1 – اجماع یعنی چه و وجه حجیت ان چیست ؟

2 – فرق اجماع و سیره متشرعه در چیست ؟

3 – فرق سیره متشرعه و اجماع در چیست ؟

4 – چگونه فعل معصوم دلالت بر استحباب میکند ؟

نمونه سوالات حلقه ثانیه از بحث اثبات الملاک بالدلیل

بسم الله الرحمن الرحیم و به نستعین . سوالات پایان ترم دوم ، از بحث اثبات الملاک بالدلیل تا تنویع القیود. 17 نمره

1 –  آیا با تقیید دلیل شرعی ، ملاک دلیل شرعی هم مقید میشود ؟ (2 نمره)

2 – شرط اینکه فعل معصوم دلالت بر عدم حرمت کند چیست ؟ (1 نمره )

3 -  شرایط حجیت سیره عقلائیه چیست ؟ فرق این سیره با سیره متشرعه در چیست ( بیان یک فرق کافیست )؟ (2 نمره )

4 – تفاوت تواتر لفظی و معنوی را توضیح دهید. ( 2 نمره )

5 – برای حجیت خبر واحد به ایه شریفه " نبا " :  " ان جائکم فاسق نبا فتبینوا ان تصیبوا قوما بجهالة فتصبحوا علی ما فعلتم نادمین  " تمسک شده. وجه استدلال را توضیح دهید.(1 نمره)

اقسام وجوب

اقسام وجوب:

1) وجوب از نظر مقدمات تکلیف تقسیم می شود به : واجب مطلق و مشروط

2) وجوب از نظر مکلف به تقسیم می شود به : واجب تعیینی و تخییری

3) وجوب از نظر زمان انجام تقسیم می شود به : واجب موسع و مضیق

4) وجوب از نظر شرط انجام تقسیم می شود به : واجب تعبدی و توصلی

5) وجوب از نظر کیفیت طلب تقسیم می شود به : واجب معلق و منجز

6) وجوب از نظر مکلف تقسیم می شود به : واجب عینی و کفایی

7) وجوب از نظر تعلق تکلیف تقسیم می شود به : واجب اصلی و تبعی

8) وجوب از نظر کیفیت تکلیف  تقسیم می شود به :واجب نفسی و غیری

واجب معلق و مشروط ( زمان واجب و و جوب)

صاحب فصول مخترع بحث واجب معلق است.

ایشان در تعریف واجب معلق و منجز می‌نویسد: واجب معلق واجبی است که در آن حکم وجوب به مکلف تعلق گرفته امّا حصول و انجام واجب متوقف بر امر غیر مقدوری است و واجب منجز آن است که حصول و انجام واجب متوقف بر امر غیر مقدوری نیست.

مثال :

یکی از امور غیر مقدوری که ممکن است انجام واجب متوقف بر آن باشد؛ فرا رسیدن زمان واجب است، در برخی موارد مشخص به انجام عملی مکلف می‌شود ولی زمان انجام عمل هنوز فرا نرسیده است و به اصطلاح فنی زمان انجام واجب مدتی پس از زمان فعلیت و ثبوت حکم از طرف شارع است. مثلاً فرض کنید شخصی در ماه رمضان توانائی و استطاعت انجام حج را پیدا کرده و به اصطلاح مستطیع شده است!

در چنین فرض حکم وجوب حج بر عهدۀ وی ثابت می‌ماند و فعلیت می‌یابد اما زمان انجام حج هنوز فرا نرسیده و مکلف باید منتظر بماند تا ایام حج که ماه ذی الحجّة است فرا رسد. این نوع واجب را واجب معلق می‌نامند؛ زیرا با حصول استطاعت حکم وجوب حج به مکلف تعلق گرفته اما انجام حج معلق بر یک امر غیر مقدور ( فرا رسیدن موسم حج) است. امّا در واجب منجز انجام واجب متوقف بر امر غیر مقدوری نیست مانند:

وجوب نماز پس از فرا رسیدن وقت آن مثلاً هنگامی که وقت نماز فرا رسید حکم وجوب نماز بر شخص ثابت و همزمان وقت انجام آن نیز آغاز می‌شود و انجام نماز ظهر متوقف بر هیچ امر غیر مقدوری نیست با توجه به این مطالب گفته‌اند: در واجب منجز زمان وجوب و واجب با هم مقارن است اما در واجب معلق زمان فعلیت وجوب مقدم به زمان انجام واجب است.  

اثبات الملاک بالدلیل / حلقه ثانیه

محقق صدر ره در حلقه ثانیه بحثی دارند با عنوان : اثبات الملاک بالدلیل.

تعبیر فنی این بحث این است که : اگر اطلاق مدلول مطابقی قید بخورد ایا اطلاق مدلول التزامی هم قید میخورد یا خیر.

این بحث از متفرعات بحث : " تبعیة الدلالة الالتزامیه للدلالة المطابقیه " میباشد که در جای دیگر از ان بحث شده.

محقق صدر چون چون دلالت التزامی را متفرع بر وجود دلالت مطابقی میداند لذا با قید خوردن دلالت مطابقی دلالت التزامی از اطلاقش از کار می افتد.