عبارت «ممّا انفردت به الإمامیّه» که در کلمات سید مرتضی ره مخصوصا در کتاب الانتصار بکار رفته است به چه معنی است ؟
برخی گمان کرده اند این عبارت به معنی اجماع امامیه است ولکن حق این است که :
که این تعبیر به معنی اجماع نیست بلکه معنای این تعبیر، این است که این نظریّه فقط در میان فقهای شیعه وجود دارد، نه اینکه همه فقهای شیعه به آن قائل باشند.
گاه به برخی روایات استناد نمیکنند و میفرمایند : "هذه قضیه فی واقعه " ، و فی الجمله منظور این است که : چون این روایت در یک مورد خاص و جزئی واقع شده و خلاف قواعد فقهی یا اصل میباشد ، شاید قرائن یا نکات خاصی داشته که ما از ان بی اطلاع هستیم لذا به آن روایت نمیتوان استناد کرد.
قضیه فی واقعه " را گاه تعبیر به قضیه شخصیه ، جزئیه ، مخصوصه و ... هم کرده اند. معنای لغوی آن جزئی بودن موضوع حکم در یک واقعه است ولی معنای اصطلاحی دقیقی از ان ارائه نشده است.
تا کنون کتاب یا مقاله ی خاصی که بطور مستوفی در این مورد بحث کرده و شرایط چنین روایاتی را بررسی کرده باشد ، ندیده ام بجز مقاله ای که در مجله فقه ( کاوشی نو در فقه اسلامی ) شماره 27 – 28 سال 1380 درصفحه 188 بقلم " علی کرجی " با همین عنوان بچاپ رسیده است که میتوان از ان به عنوان تحقیقی جامع و ارزنده در این باب نام برد.
در مجلس درس مرحوم آیت الله بهجت ره شنیدم که فرمودند : اگر کسی طالب این باشد که در مساله ای به تمام احادیثش دسترسی پیدا کند پس باید به کتاب مستدرک محدث نوری ره و حدائق الناظره محدث بحرانی ره مراجعه کند.