بحر الفقاهه

کنکاشی در فقه اسلامی review on Jurisprudence

بحر الفقاهه

کنکاشی در فقه اسلامی review on Jurisprudence

بررسی مساله 207 مبانی تکملة المنهاج/ مهلت پرداخت دیه در قتل شبه عمد

بسم الله الرحمن الرحیم

و صلی الله علی محمد و آله الطاهرین و اللعن علی اعدائهم اجمعین

بررسی مساله 207 مبانی تکملة المنهاج / مهلت پرداخت دیه در قتل شبه عمد

 بحث در این است که دیه ی قبل شبه عمد در چه مدت زمانی قابل استیفا است؟ (یک ؛ دو یا سه سال ؟یا قول به تفصیل؟ )در مساله سه نظر است و ما ابتداءا کلمات فقها – رضوان الله علیهم – را مطرح کرده و سپس به نقد و بررسی آنها مینشینیم.

  ادامه مطلب ...

سه نکته در باره نوروز

مطلب مرتبط+

سه نکته ی پراکنده درباره نوروز :

نکته اول : دو روایت که لفظ نوروز در انها امده است :

4073- و هدیّه‌اى براى امیر المؤمنین علیه السّلام آوردند در روز نوروز، فرمود: این چیست؟ عرض کردند: یا امیر المؤمنین امروز نوروز است، فرمود: هر روز را براى ما نوروز بسازید.

4074- و روایت کرده‌اند که آن حضرت علیه السّلام فرمود: نوروز ما هر روز است.[1]

نکته دوم :

سوال و جوابی از علامه مجلسی ره در مورد وجوب خرید لباس شب عید توسط مرد برای همسرش:

مسألۀ 139-: اگر کسى که از ارباب استحقاق است آن قدرى که در کتابها مضبوط است در نفقۀ واجب النفقه گاه باشد زیاده بگیرند، مثلا هر عید و نوروز رخت تازه مى‌خواهند، و اکثر آن است که صرفه کنند و ذخیره شود، بیان فرمایند که چه صورت دارد؟ باید دیگر نداد تا کهنه شود یا هر عید و نوروز مى‌توان داد؟

جواب: باز به عرف و اقارب بلد بر مى‌گردد.[2]

نکته ی سوم :

 از لحاظ لغت : نیروز معرب نوروز است و تاج العروس گوید :

لیس فی کلام العربِ بناءٌ على فُوعُولٍ حَتّى أَنهم قالوا فی إِعراب نَوْرُوز نَیْرُوز فِراراً من الواوِ[3]



[1] من لا یحضره الفقیه - ترجمه؛ ج‌4، ص: 407

[2] بیست و پنج رساله فارسى؛ ص: 590

[3] تاج العروس من جواهر القاموس؛ ج‌5، ص: 181

 

عید بودن نوروز / اعمال نوروز

مطلب مرتبط+

خلاصه ای از مطلب : روایت معلی در اثبات نوروز را میتوان تقویت کرد کما که آیت الله خویی ره طریق شیخ طوسی ره به وی را صحیح میداند و بنابراین نوروز قطعا ریشه اسلامی دارد. ولی اگر نتوان روایت معلی را ثابت کرد ... .

................................

بسم الله الرحمن الرحیم

در این نوشته از چهار مساله بحث میشود :

1- آیا روایات اسلامی نوروز را به عنوان یک عید شیعی و اسلامی تایید میکند یا خیر؟

2- آیا از روایات میتوان استحباب اعمال وارد شده در نوروز – نظیر غسل و روزه – را استفاده کرد؟

3- بر فرض که روایات دال بر فضیلت نوروز صحیح باشد مراد از" نوروز " که درروایا امده است چه زمانی میباشد؟ اول فروردین یا ...؟

4- اعمال وارد شده در نوروز چیست و نحوه ی عمل به آنها چگونه است؟

 

ادامه مطلب ...

حقوق المسلمین لا تبطل

ظاهرا قاعده ی " حقوق المسلمین لا تبطل " از قواعد مسلم نزد فقها است ولی تاکنون ندیده ام در کتابهای قواعد الفقهیه فصل مجزایی تحت عنوان " حقوق المسلمین لا تبطل " از این قاعده بحث کرده باشند. لا اقل میتوان گفت : در غالب کتب قواعد فقهی چنین فصلی وجود ندارد.

اما آنچه میتوان به عنوان مدرک این قاعده ذکر کرد روایتی است که در کتاب النکاح وسایل ذکر شده است  که تبرکا و تیمنا همه آنرا ذکر میکنیم :


وسائل الشیعة؛ ج‌20، ص: 278 :شماره مسلسل حدیث25626- حدیث 9-  وَ عَنْهُ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ أَبِی أَیُّوبَ الْخَرَّازِ عَنْ بُرَیْدٍ «4» الْکُنَاسِیِّ قَالَ:

 قُلْتُ لِأَبِی جَعْفَرٍ ع مَتَى یَجُوزُ لِلْأَبِ- أَنْ یُزَوِّجَ ابْنَتَهُ وَ لَا یَسْتَأْمِرَهَا قَالَ-

  ادامه مطلب ...

چهار مساله در دیه: مهلت پرداخت / مبدء سال/ ولایت در تقسیط/ ضابطه تقسیط

بسم الله الرحمن الرحیم

در این نوشته ازچهار مساله بحث میشود :

اول : مهلت پرداخت دیه ی عمد از سوی جانی چقدر است؟

دوم : مبدء شروع سال در پرداخت دیه از سوی جانی چه زمانی است؟ ( بنابراین که بگوییم جانی تا یکسال مهلت پرداخت دارد)

سوم : آیا ولی دم ولایت در قسط بندی پرداخت دیه دارد یا خیر؟ مثلا بگوید هر ماه فلان مقدار پرداخت کن تا سر یکسال تمام مقدار دیه پرداخت شده باشد.

چهارم : بر فرض که ولی دم ولایت در تقسیط دیه در طول سال داشته باشد به چه معیار و ملاکی میتواند تقسیط کند؟

  ادامه مطلب ...

مقدار دیه در قتل

بسم الله الرحمن الرحیم

و الحمد لله رب العالمین و صل الله علی محمد و آله الطاهرین و اللعن علی اعدائهم اجمعین

بحث در بررسی مقدار دیه است، بسیاری از فقهاء در پرداخت دیه ،جانی را مخیر بین اصناف سته :::: صد شتر ، دویست ،گاو، هزار گوسفند ، هزار دینار، ده هزار درهم ، یا دویست حلّه میدانند، حال سوال این است که هر یک از این اصناف اصلی براسه هستند یا همه ی اینها بدل از شتر میباشند و قیمت انها نباید از صد شتر کمتر باشد؟ برای تبیین مساله طبق روش فقها ابتدا نگاهی به کلمات اصحاب می اندازیم :

  ادامه مطلب ...

المحکم فی التوسل بال محمد صلی الله علیه و اله

مخاطب این نوشته علمای وهابیت ، و جماعتی از شیعه است که ناخواسته  گاه تحت تاثیر افکار وهابیت واقع میشوند ، در این نوشته از روایات شیعی و سنی و نیز با استفاده از قرآن که مشترک بین دو گروه است و عقل و اجماع استفاده شده است. و لله الحمد .


بسم الله الرحمن الرحیم

و الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی محمد و اله الطاهرین و اللعن علی اعدائهم

این مختصر نگاهی به برخی ادله ی توسل است و نیز شفاعت که با توسل به ذوات مقدسه و وجود سایر شرایط ایجاد میشود.

ما بر اصل مشروعیت توسل و شفاعت به ادله ی اربعه یعنی قرآن ، سنت ، عقل و اجماع تمسک میکنیم همچنین با همین ادله ی چهار گانه مشروعیت توسل و شفاعت اولیای الهی را ثابت خواهیم کرد ، همچنین با همین ادله چهارگانه ثابت میکنیم که طلب حاجت از اولیای الهی قطعا بدون اشکال است .  ادامه مطلب ...

فضیلت ترویج دین حتی برای اموات

استفتاء شماره 1410 از مجموعه استفتائات آیت الله بهجت ره جلد اول :

سوال : با فضیلت ترین عملی که میتوان برای میت انجام داد چیست؟

جواب : کاری در ترویج مذهب حق ، از قبیل نشر کتب و ... انجام دهد و ثواب آنرا به او هدیه کند.

...

( تذکر : البته این کار بعد از پرداخت بدهی ها و حقوق واجب شرعی که بر عهده میت است انجام شود )