خمس سهام عدالت- استفتا از مقام معظم رهبری

استفتا شخصی

۱) با توجه به اینکه واگذاری سهام عدالت به صورت اقساط (از محل سودِ حاصل از سهام)، بوده است آیا این سهام، متعلق خمس است؟ بر فرض وجوب، زمان تعلق چه زمانی است؟
۲) دولت برای برخی از اقشار ضعیف، قیمت سهام را با تخفیف محاسبه کرده و تفاوت قیمت را از محل منابع خود تأمین کرده است، آیا به مقداری که دولت تخفیف داده نیز خمس تعلق می گیرد؟
۳) حکم خمسِ سودهایی که قبل از آزادسازی (پس از سال ۹۵) حاصل شده و به افراد پرداخت شده یا نشده است، چیست؟

استفتاء از ایت الله العظمی شبیری زنجانی در خصوص سهام عدالت و خمس ان

استفتاء از ایت الله العظمی شبیری زنجانی در خصوص سهام عدالت و خمس ان :  

شماره 79501

دولت به عنوان سهام عدالت به هر شخص به میزان 500 هزار تومان سهام اختصاص داده و قیمت انرا در طول چند سال از درامد همان سهام کم کرده و به دارنده هم تا امسال اجازه خرید و فروش انرا نداده. همچنین در طول سال های گذشته و بعد از اینکه 500 هزارتومان از سود سهام ، هزینه سهام را برداشته ، در هر سال سود سهام را در سالهای مختلف به حساب دارنده سهم واریز کرده. اکنون بعد از حدود ده سال از تخصیص سهام عدالت اجازه فروش 30 درصد انرا به دارنده سهام داده است. حال سوال این است که ایا اصل سهام و نیز اضافه ارزش اصل سهام که به انها اضافه شده (ترقی قیمت سهام) و نیز سود انها که در سالهای قبل داده شده مشمول خمس است یا خیر؟ و با توجه به اینکه این سهام قیمت بیشتری پیدا کرده و هر روز نیز ارزش ان تغییر میکند محاسبه خمس ان چگونه است. و در صورت فروش برخی از سهم ها خمس ان فوریت دارد یا باید تا سر سال خمسی صبر کنیم؟

همچنین با توجه به اینکه برخی از سهام موجود در سبد سهام عدالت از سهام بانکها میباشد که دولت به این وسیله قسمتی از ان بانکها را به بخش خصوصی واگذار کرده ، بر فرض که معاملات بانکها را ربوی بدانیم وظیفه چیست ؟ در فرضی که معاملات بانکها ربوی نباشد وظیفه چیست؟

پاسخ : 

اگر از زمان امکان برداشت تا یک سال در مؤونه زندگی هزینه نشود، متعلق خمس است.

استفتاء از ایت الله مکارم شیرازی مد ظله در خصوص سهام عدالت

پرسش : دولت به عنوان سهام عدالت به هر شخص به میزان 500 هزار تومان سهام اختصاص داده و قیمت انرا در طول چند سال از درامد همان سهام کم کرده و به دارنده هم تا امسال اجازه خرید و فروش انرا نداده. همچنین در طول سال های گذشته و بعد از اینکه 500 هزارتومان از سود سهام ، هزینه سهام را برداشته ، در هر سال سود سهام را در سالهای مختلف به حساب دارنده سهم واریز کرده. اکنون بعد از حدود ده سال از تخصیص سهام عدالت اجازه فروش 30 درصد انرا به دارنده سهام داده است. حال سوال این است که ایا اصل سهام و نیز اضافه ارزش اصل سهام که به انها اضافه شده (ترقی قیمت سهام) و نیز سود انها که در سالهای قبل داده شده مشمول خمس است یا خیر؟ و با توجه به اینکه این سهام قیمت بیشتری پیدا کرده و هر روز نیز ارزش ان تغییر میکند محاسبه خمس ان چگونه است. و در صورت فروش برخی از سهم ها خمس ان فوریت دارد یا باید تا سر سال خمسی صبر کنیم؟ همچنین با توجه به اینکه برخی از سهام موجود در سبد سهام عدالت از سهام بانکها میباشد که دولت به این وسیله قسمتی از ان بانکها را به بخش خصوصی واگذار کرده ، بر فرض که معاملات بانکها را ربوی بدانیم وظیفه چیست ؟ در فرضی که معاملات بانکها ربوی نباشد وظیفه چیست؟

پاسخ : 1- آن مقدار از سهام عدالت که متعلق به خود فرد است در صورتی که قابل خرید و فروش باشد، و سال خمسی بر آن بگذرد، بنابر احتیاط واجب خمس دارد اما سود آن چنانچه سال خمسی بر آن بگذرد خمس دارد. 2- از زمانی که مالکیت آن در اختیار شخص قرار بگیرد و بتواند در آن تصرف کند، اگر تا سر سال خمسی مصرف نشود خمس دارد. 3- با توجه به این که بانک ها طبق قوانین و مقررات حکومت اسلامی موظف به رعایت قراردادها و عقود شرعیه (از قبیل مضاربه و شرکت و مانند آن) هستند دریافت سود سپرده از آنها و خرید و فروش سهامشان مانعی ندارد.

همیشه موفق باشید

دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

کد رهگیری : 9903110000 (استفتاء شخصی)