شرایط الغای خصوصیت

درباره الغاء خصوصیت در مجموع میتوان گفت :

الغاء خصوصیت سه شرط دارد :

الف : وجود قرینه بر الغاء خصوصیت ، مثل اینکه فرموده اند الخمر حرام لانه مسکر، این عبارت لانه مسکر قرینه بر این است که خمر خصوصیت ندارد ، والعلۀ تعمّم کما تخصص.

ب : آن مورد مخالف قاعده نباشد ، پس از حکم مخالف قاعده اولیه نمیشود الغای خصوصیت کرد. مثلا دختر باکره ی رشیده باید از پدر اذن بگیرد ، حال اگر دختر ثیّب باشد میتوان الغاء خصوصیت کرد؟

ج : آن حکم ، حکم تعبدی نباشد، مثلا معفو بودن خون کمتر از درهم حکم تعبدی است ، هر چند عرف بین خون کمتر از درهم و بیشتر از ان فرقی نمی بیند ولی الغاء خصوصیت از آن ممکن نیست.

شرایط الغای خصوصیت

تا کنون در کتب اصولی ندیده ام بحث مجزایی درباره شرایط الغای خصوصیت ندیده ام، اما از برخی اساتید معظم شنیده ام که الغای خصوصیت سه  شرط دارد :

1– قرینه بر الغای خصوصیت باشد مثل تعلیل ( مثلا : الخمر حرام لانه مسکر)

2 – حکم مخالف قاعده نباشد

3 – تعبدی نباشد ( مثلا خون کمتر از درهم در نماز معفو است تعبدا و الغای خصویت از ان ممکن نیست که بگوییم پس بول کمتر از درهم هم معفو باشد )