بررسی جمله الناس حریص علی ما منع

آیا با تمسک به جمله " الناس حریص علی ما منع " میتوان گفت که نباید با بد حجابی برخورد کرد؟ آیا برخورد با برخی مفاسد باعث رشد آن میشود؟

 نوشته زیر بررسی این مطلب است ، ضمنا در گذشته نوشته ای با عنوان حجاب اجباری++  به این مطلب پرداخته شده بود.

بسم الله الرحمن الرحیم

 و الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی محمد و آله الطاهرین و اللعن علی اعدائهم.

وقتی بحث حجاب و تفکیک جنسیت پیش میآید برخی به جمله ی معروفی تمسک کرده و میگویند : الناس حریص علی ما منع ،    " مردم نسبت به آنچه منع شده اند حریص میباشند " و در ادامه چنین نتیجه میگیرند که : پس نباید جلوی برخی بی حجابی ها و اختلاط ها گرفته شود زیرا هر چیزی که بیشتر ممنوع شود مردم بیشتر به سویش میروند.

اما این استدلال چند اشکال دارد که به اختصار اشاره میکنیم :

اشکال اول : اشکال نقضی :

اگر این حرف درست باشد باید سایر تخلفات و محرمات هم ممنوع نکنیم تا کسی به طرف آنها نرود ، از دزدی هم نباید جلوگیری کرد ، زیرا مردم نسبت به آن حریص میشوند ، و همچنین مواد مخدر ، قتل ، شرارت ، کلاهبرداری و ... .

اشکال دوم : حجاب و تفکیک جنسیت منع کامل نیست بلکه  نوعی کنترل است :

ما ارتباط با جنس مخالف را منع نمیکنیم ، دیدن جمال و زیبایی زن یا مرد را برای جنس مخالف منع نمیکنیم بلکه معتقدیم که این ارتباط مقتضای طبع سالم انسان است ، آنچه ما میگوییم این است که دسترسی انسان به جنس مخالف باید از روی قانونی بنام ازدواج باشد تا حقوق همه محفوظ باشد و بنیان خانواده حفظ شود.

اشکال سوم : حرص به جنس مخالف مذموم نیست :

یکی از مشکلات جوامع غربی این است که مرد نسبت به زن و زن نسبت به مرد بی رغبت است ،  بنابراین میبینیم که گاه به همجنس گرایی روی میآورند و آنرا ترویج میکنند ، حال آنکه " حبّ النساء " یا زن طلبی ِ معتدل ، جزو خصوصیات مرد معتدل و سالم است ، در غرب زن طالب است و مرد مطلوب حال آن که باید قضیه بر عکس باشد : مرد راغب باشد و زن مرغوب .

بنابراین این حرص امری مطلوب است زیرا باعث ترغیب انسانها به ازدواج میشود و الا اگر رابطه کاملا ازادی بین مرد و زن باشد ، دیگر چه کسی به ازدواج رغبت پیدا میکند؟

چند نکته :

اول : اسلام با اصل مساله رغبت مرد و زن در قالب ازدواج موافق است اما با پر  وبال دادن و بی بند و باری حتی در قالب ازدواج چندان موافق نیست.

دوم : آیا در جوامع غربی که روابط زن و مرد کاملا آزاد است ، حرص شهوانی هم از بین رفته است ؟

اگر بگویید از بین رفته : میگوییم که خیلی بد است که زن یا مرد نسبت به جنس مقابل حرص و اشتیاق نداشته باشد.

اگر بگویید از بین نرفته : کلام خود را نقض کرده اید زیرا شما میگفتید اگر کنترل کنیم مردم حریص میشوند حال آنکه در غرب کنترل صورت نمیگیرد ولی در عین حال این حرص وجود دارد.

یا به عبارت دیگر : میگوییم که خب چه فرق میکند ، چه کنترل باشد یا نباشد باز هم این حرص وجود دارد.

سوم : مقایسه کنید شهری مثل تهران را که کنترل کمتری نسبت به حجاب وجود دارد با شهری مثل یزد یا داراب یا تبریز که کنترل بیشتری وجود دارد. در کدام شهر حرص بیشتری وجود دارد؟

چهارم : اول : جمله ی " الناس حریص علی ما منع " متن حدیث معتبری نیست که بتوان به آن استدلال کرد ، بله فقط در کتاب میزان الحکمة ج 3 ص 27 روایتی وجود دارد از پیامبر – صلی الله علیه و آله – که میفرماید : " انّ ابن آدم لحریص علی ما منع " ولکن سند این حدیث ثابت نیست ، البته در کتب اهل سنت جمله ای به این مضمون وجود دارد که بسیاری از علمای اهل سنت سند آنرا ضعیف و از درجه اعتبار ساقط دانسته اند.

پنجم : اگر این  اگر این جمله صحیح باشد چرا خداوند متعال در آیه 35 سوره بقره حضرت آدم علیه السلام را از خوردن میوه درخت مخصوص منع کرده و میفرماید : " وَ لاَ تَقْرَبَا هٰذِهِ الشَّجَرَةَ فَتَکُونَا مِنَ الظَّالِمِینَ " ؟؟؟

حال آنکه جا  داشت خدای متعال حضرت آدم علیه السلام را از خوردن میوه ی آن درخت منع نمیکرد تا حضرت آدم علیه السلام هم سراغ آن درخت نرود.

ششم : صرف منع شدن باعث حریص شدن نیست ، زیرا حرص در زمانی تحریک میشود که از طرفی انسان منع شود و از طرفی انسان تحریک شود ، مثلا اگر شما را از سرکه منع کنند ولی در عین حال دائما از آن تعریف کنند انسان نسبت به سرکه حریص میشود اما اگر انسان نسبت به چیزی منع شود و از طرف دیگر کسی او را تحریک نکند لزوما باعث حریص شدن انسان نمیشود ، مثل اینکه انسان در کنار خانه خدا ، یا حرم امام رضا علیه السلام ، از نکاه حرام خود را منع میکند ولی چون از طرف دیگر تحریک وجود ندارد ، حرصی در وجود انسان پدیدار نمیشود.

خاتمه : احکام و دستورات فقهی که از متن عالم هستی و حقایق عمیق آن سر چشمه گرفته را نباید با ذهن ساده و بسیط خود و بدون توجه به سایر مدارک و ادله مورد بررسی قرار داد و ما در حل این مساله حرفهای دیگری داریم که اکنون مجال بیانش نیست.

و لله الحمد و له الشکر .

اول شوال مصادف با عید سعید فطر /29 مرداد 1391